رشته بهداشت عمومي-كارشناسي
معرفي
رشته بهداشت عمومي يكي از شاخه هاي علوم بهداشتي به شمار مي رود و يك علم بين رشتهاي ميباشد. افرادي كه در اين رشته تحصيل مي كنند، وظيفه دارند سلامت افراد جامعه و كيفيت سلامتي آن ها را بهبود ببخشند. تضمين سلامت افراد از جنبه هاي مختلف و كنترل حوادث و جلوگيري از اتفاقات تهديد كننده سلامت فردي و اجتماعي هدف كلي رشته بهداشت عمومي مي باشد. وقتي صحبت از بهداشت (سلامت) عمومي مي شود، همه جنبه هاي سلامت محيط، سلامت جامعه، سلامت رفتاري، سلامت اقتصادي، سياستهاي عمومي، سلامت ذهني، امنيت شغلي، مسائل جنسيتي در سلامت و سلامت باروري (توليد مثل) و غيره مد نظر است.
تاريخچه رشته بهداشت عمومي
انسان با گذر زمان و با به دست آوردن تجربه هاي مختلف به تدريج به سوي چگونگي تأمين «سلامت» و كنترل بيماري ها گرايش پيدا نموده است. در دوره انقلاب صنعتي و در پي مواجهه با پيدايش مسائلي از قبيل: شيوع بيماري ها، بروز اپيدمي هاي مختلف، پيدايش مسائل مربوط به محيط زيست و محيط كار، مهاجرت ها، مسائل جمعيتي و مسائل مربوط به بهداشت روان دست آوردهاي بشر روز به روز شفاف تر شد و در نهايت «حيطه پيشگيري» از حيطه پزشكي مبتني بر درمان استقلال بيشتري يافت. پزشكي پيشگيري در مسير تكاملي خود با عنوان كلي بهداشت عمومي در حيطه هاي «كنترل بيماري ها»، «مهندسي اجتماعي» و نهايتاً «بهداشت براي همه» تكامل يافت.
در ايران، ستاد انقلاب فرهنگي در سال 1361 بر اساس طرح تربيت كارشناس بهداشت عمومي، برنامه آموزشي دوره كارشناسي ناپيوسته را تصويب كرد. سپس در سال 1362 به تصويب مجلس رسيد و با ابلاغ به آموزش عالي پذيرش دانشجو انجام گرفت.
دانشجويان اين رشته پس از فارغ التحصيلي مي توانند در بخش دولتي؛ در مراكز بهداشتي درماني شهري و روستايي و پايگاه هاي شهري مشغول به فعاليت باشند.
دامنه وظايف و جايگاه كارشناسان بهداشت عمومي
-نقش مراقبتي:
- مراقبت قبل و بعد از زايمان
- مراقبت كودكان در دوران نوزادي، شيرخواري، قبل از مدرسه
- پايش سلامت كودكان مدرسه اي
- كمك و نظارت در اجراي برنامه هاي كمپين هاي سراسري
-نقش اجرايي:
- شركت در برنامه هاي بهداشت مدارس
- ارايه خدمات بهداشت باروري به افراد تحت پوشش
- انجام خدمات واكسيناسيون طبق آخرين دستورالعمل كشوري
- انجام غربالگري هاي نوزادان طبق پروتكل كشوري
- غربالگري و بيمار يابي در سالمندان تحت پوشش مراكز خدمات جامع سلامت
- نظارت بر چگونگي تشكيل و تكميل پرونده در سامانه سيب براي خانوارهاي تحت پوشش
- نظارت بر اجراي ارجاع موارد
- كمك به انجام ارايه خدمات در سايرواحدهاي مراكز بهداشتي در موارد ضروري
- بررسي و نظارت بر نيازهاي تداركاتي مراكز ارايه خدمات
- تهيه و اجراي محتواي آموزشي بر اساس نياز سنجي هاي انجام گرفته در جمعيت تحت پوشش
- نقش پژوهشي:
- كمك به پژوهشهاي كاربردي (HSR) در عرصه هاي بهداشتي كشور
- آموزش پرسشگران طرح هاي پژوهشي
- كمك در مصاحبه پژوهشي و گردآوري داده هاي مورد نياز و تجزيه و تحليل
- نقش آموزشي و ترويجي
- آموزش به كليه افراد تحت پوشش مراكز محل خدمت دانش آموخته (كمك در آموزش بهداشت به دانشجويان و بهورزان مامور در مراكز مورد نظر)
- آموزش به مادران در دوران بارداري و شيردهي و بعد از زايمان و يائسگي
- آموزش و مشاوره قبل از ازدواج به افراد
- اجراي برنامه هاي آموزشي در مدارس بر حسب شعار هاي بهداشتي
- آموزش بهداشت به دانش آموزان، اولياء و كادر آموزشي در مدارس
- آموزش به جامعه
-جايگاه اين رشته:
دانشجويان رشته بهداشت عمومي در حرفه آينده خود در جامعه نقشهاي زير را بر عهده خواهند داشت:
- نقش آموزشي: آموزش به افراد تحت پوشش
- نقش پژوهش: كمك به پژوهش هاي كاربردي (HSR) در عرصه هاي بهداشتي كشور
- نقش مراقبتي: شركت در برنامه هاي مصوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در سطح كل جامعه مانند مراقبت از رشد و تكامل كودكان، مراقبت از مادران باردارو ...